REKONSTRUKSI BAHASA
KUNO SAPAROEA
Bagi masyarakat Maluku sudah pasti tidak asing lagi dengan
kata “Teon Negeri” terlebih bagi masyarakat Maluku Lease.
Seperti di pulau Seram ada teon : Lilipory Kalapessy (Negeri Souhuku), Lounusa
Maatita (Negeri Amahai, Musitoa Amalatu (Negeri Tamilouw), dll. Di pulau Ambon
ada teon : Amalatu Mamala (Negeri Mamala), Paukala Mandalise (Negeri Passo),
Hatu Katuru Hena Amantelu (Negeri Hatu), dll. Di pulau Haruku ada teon :
Pelasona Nanuroko (Negeri Haruku), Erihatu Samasuru (Negeri Wassu), dll. Di pulau Saparua ada teon : Noraito Amapati (Negeri Ihamahu), Beinusa Amalatu (Negeri
Tuhaha), Uru Haite Sirlouw (Negeri Kulur), Beilohy Amalatu (Negeri Ullath),
Louhata Amalatu (Negeri Sirisori Islam), Lisaboly Kakelissa (Negeri Ouw),
Samahu Amalatu (Negeri Booi), Lounusa Hatalepu Amapati (Negeri Tiouw), Samasuru
Amalatu (Negeri Porto), Leawaka Amapati (Negeri Haria), dll. Di pulau Nusalaut
ada teon : Lesinusa Amalatu (Negeri Titawaai), Risapori Henalatu (Negeri
Leinitu), dll.
Negeri Saparua juga mempunyai teon, teong atau teuno yaitu: “Pisarana
Hatusiri Amalatu”
![]() |
AGAMA
yang menyatu dengan TRADISI
|
Teon Negeri adalah nama adat atau nama gelar yang diberikan kepada
negeri-negeri adat di Maluku, bersama dengan “Baileu” (rumah adat) menjadi ciri
khas dan identitas tersendiri bagi negeri adat tersebut. Pemberian nama
teon biasanya berdasarkan “kejadian, perkara” yang terjadi pada saat pertama
kali negeri tersebut dibentuk. Untuk Negeri Saparua pemberian nama teon
berdasarkan kisah para leluhur 4 soa (Titaley, Anakotta, Simatauw dan Ririnama)
berasal dari negeri Souhuku pulau Seram, yang menyeberangi lautan dengan
menggunakan “gosepa, rakit” datang mencari wilayah baru sebagai tempat hunian
di pulau Saparua.